Matka Macieja Pstrokońskiego         

  Barbara z Gajewnik

 


Maciej Pstrokoński – „Referendarz wielki koronny (1600), biskup przemyski (od 1600), biskup kujawski (1608), kanclerz wielki koronny (1606-1608). Wyższe wykształcenie odebrał we Włoszech, odznaczał się wielkimi talentami, wszędzie wywierał ogromny wpływ i jednał sobie ludzi wysokim taktem. Uczestnik wypraw Zygmunta III do Szwecji (1593, 1598). Brał udział w bitwie pod Guzowem (1607). Przeciwnik Jana Zamoyskiego.“ (Aleksander Włodarski) – to postać znana i wielokrotnie opisywana.

Znacznie mniej znane jest jego rodzeństwo – siostra Zofia, która poślubiła Wawrzyńca Starzyńskiego herbu Lis (Niesiecki, Łuszczyński) oraz Jan („dziedzic na Ligocie, kasztelan wieluński (1603), razem z bratem kanclerzem koronnym stał wiernie przy królu Zygmuncie III i całym swym wpływem, który wśród mas szlacheckich miał niemały popieral króla” – Aleksander Włodarski), mój pra...dziadek.

Rodzicami tej trójki byli – Zbigniew („zapoczątkował linię główną - kanclerską, dziedzic na Pstrokoniach, Woźnikach, Kustrzycach, Ligocie i Tumisławicach, rotmistrz wojsk koronnych (1543 r.), a następnie kasztelan konarsko-sieradzki 1583 r.” – Aleksander Włodarski) oraz Barbara z Gajewnik.

Barbara z Gajewnik, matka biskupa Macieja, jest również bohaterką wielu herbarzy.

„Zbigniew, syn Macieja i Tarnowskiej, na Pstrokoniach, Woźnikach, Kustrzycach, Ligocie i Tumisławicach, rotmistrz wojsk koronnych 1543 r., a nastepnie kasztelan konarsko-sieradzki, ożeniony z Barbarą z Gajewnik h. Doliwa, córką Mikołaja i Zofji-Aleksandry Lubrańskiej, siostry Jana Lubrańskiego, biskupa poznańskiego, założyciela akademji w Lubrańcu, i Mikołaja, wojewody kaliskiego, założyciela ordynacji Lubranieckiej, miał synów: Macieja i Jana.”
- „Ród Poraitów Pstrokońskich comesów z Bużenina” zebrał i opracował Aleksander Włodarski, kustosz Archiwum Głównego, Warszawa 1928 r.

„Z Gajewnik Barbara, z siostry rodzonej Jana Lubrańskiego, biskupa poznańskiego urodzona, była za Zbigniewem Pstrokońskim. (Życie Macieja Pstrokońskiego)”
- „Herbarz Polski” Kasper Niesiecki. genealogia Gajewnickich

„Barbara, urodzona z Zofii Głowackiej, żona Zbigniewa Pstrokońskiego 1552 r., matka biskupa kujawskiego (Kor.)”
- „Herbarz Polski” Adam Boniecki. genealogia Gajewnickich herbu Doliwa

"Z Gajewnik zapisani Doliwowie w XVI w. kilka razy, r. 1559 Katarzyna z Gajewnickich herbu Doliwa, r. 1587 Barbara z Gajewnik herbu Doliwa i Prus wspomniana jako matka kanonika Macieja Pstrokońskiego, r. 1601 między przodkami kanonika poznańskiego Macieja Starzeńskiego Barbara Gajewnicka herbu Dołęga jako matka Zofii Pstrokońskiej."
- "Studja nad pierwotnym rozsiedleniem rycerstwa wielkopolskigo, IX. Ród Doliwów", podał ks. Stanisław Kozierowski ze Skorzewa, Poznań 1923

Kim była właściwie babka biskupa Macieja?

Według Włodarskiego i Niesieckiego siostrą Jana Lubrańskiego, biskupa poznańskiego, założyciela akademii w Lubrańcu, i Mikołaja, wojewody kaliskiego, założyciela Ordynacji Lubranieckiej. Rzeczywiście Jan i Mikołaj byli braćmi, to nie ulega żadnej wątpliwości.
Byli synami Ruperta i Barbary z Kosowa herbu Jastrzębiec.
- "Ród Godziębów w średniowiecznej Polsce, studium genealogiczne" - Jan Pakulski

"Rupert, zwany też Ruprechtem i Lambertem (Lampertem), wpisany na Uniwersytet Krakowski 1437 r. jako "Rupertus Bernardi de Lubrancz" (ib., s. 90), zrazu duchowny, kleryk diecezji włocławskiej, pisarz publiczny i konsystorza krakowskiego 1444 r., zrzucił suknię duchowną, ożenił się z panną z rodu Boleściców i pozostawił synów: Jana, Bernarda i Mikołaja (Boniecki)."
- „Teki Dworzaczka” monografia Lubrańskich

Nigdzie nie znalazłam śladu siostry Jana, Bernarda i Mikołaja. Nie oznacza to oczywiście, że jej nie było.
Zauważyłam natomiast, że w „Rodzina. Herbarz szlachty polskiej” Seweryna Uruskiego w/w synowie Ruperta są synami Wacława!

Zarówno Rupert jak i Wacław byli dziećmi Bernarda z Wielkiego Lubrańca i Anny z Boniewa, córki Bolesty z Boniewa Kościeleckiego herbu Ogończyk ("Ród Godziębów w średniowiecznej Polsce, studium genealogiczne" - Jan Pakulski)

"Bernard z Wielkiego Lubrańca, ożeniony z Anną z rodu Ogonów (Ogończyków), pozostawił sześciu synów, którzy w 1448 r. (niewątpliwie po śmierci ojca) przeprowadzili podział dóbr: Redecz Kalny i Ossowa w p. brzeskim, Chodów i Wiewierze w p. łęczyckim. Owi synowie to: Rupert, Mikołaj, Grzegorz, Jan, Łazarz i Wacław. Z nich, Jan umarł młodo. Mikołaj wpisany 1445 r. na Uniwersytet Krakowski jako "Nicolaus Bernardi dr Ludbrancz" (Alb. stud. I, s. 110), umarł bezdzietnie 1456 r., kiedy czterej żyjący jeszcze bracia dzielili się pozostałą po nim wsią Redecz Kalny."
- „Teki Dworzaczka” monografia Lubrańskich

"Wacław, najmłodszy syn Bernarda, wpisany w 1443 r. na Uniwersytet Krakowski (Alb. stud. I, s. 106), pisał się z Kalnego Redcza 1464 r. Z nieznanej mi żony synowie jego Uriel i Bernard. Pierwszy z nich wpisany na Uniwersytet Krakowski (Boniecki)"
- „Teki Dworzaczka” monografia Lubrańskich

„Nie znamy z imienia żony Wacława. Pozostawił córki Aleksandrę i Annę oraz synów Uriela i Bernarda. Aleksandra z mężem Maciejem Głowackim, pochodzącym z ziemi sieradzkiej, stryjem podsędkiem brzeskim, wzmiankowanym już Łazarzem i wujem Janem z Ossowa, znanym już, 25 lipca 1480 r. oświadczyła, że ojciec wraz z braćmi wypłacił jej posag z dóbr ojczystych i macierzystych. (Brzes. G, 5, k. 158)“
- "Ród Godziębów w średniowiecznej Polsce, studium genealogiczne" - Jan Pakulski

Istniała jednak Aleksandra Lubrańska, która przez pomyłkę u Włodarskiego/Uruskiego/Niesieckiego stała się „siostrą rodzoną” Jana Lubrańskiego, biskupa poznańskiego, założyciela akademii w Lubrańcu, i Mikołaja, wojewody kaliskiego, założyciela Ordynacji Lubranieckiej.

Aleksandra była siostrą stryjeczną w/w braci.

Czy to ta Aleksandra była babką Macieja Pstrokońskiego, matką Barbary z Gajewnik?

Adam Boniecki nazywa ją Zofią Głowacką, Aleksander Włodarski – Zofią-Aleksandrą Lubrańską.

Aleksandra Lubrańska poślubiła przed 25.07.1480 r. Macieja Głowackiego ("Ród Godziębów w średniowiecznej Polsce, studium genealogiczne" - Jan Pakulski). Urodziła się zatem około 1460 roku. Mniej więcej w tym samym wieku byli jej słynni bracia stryjeczni – Jan, ur. ~1456 i Mikołaj, ur. po 1460 roku.
Maciej Głowacki był prawdopodobnie herbu Prus I (wg Bonieckiego z Głowaczewic w powiecie szadkowskim, pisali się: z Zagorzyc).
Żył jeszcze w 1511 r.

"Jan Łaskarz L. dostał 1511 r. konsens królewski na wykupienie wsi Lubola w z. sieradz. od Macieja Głowackiego (MRPS IV, nr 10095). Ponieważ stało się to za instancją biskupa Jana, możnaby w tym Łaskarzu dopatrywać się jego bliskiego krewnego."
- „Teki Dworzaczka” monografia Lubrańskich

Aleksandra Lubrańska musiałaby poślubić Mikołaja z Gajewnik po 1511 roku (w tym roku żył jeszcze jej pierwszy mąż), żeby mieć z nim córkę Barbarę, późniejszą żonę Zbigniewa Pstrokońskiego, matkę biskupa Macieja.
Tylko, że w tym czasie miałaby już przeszło 50 lat!
Jej ojciec Wacław zmarł po 1475 r. Istnieje więc możliwość, że Aleksandra była młodsza i została wydana za Głowackiego jako dziecko.
Nie sądzę jednak, że urodziła się po 1470 roku. Wdową mogła zostać najwcześniej w 1511 r. a matką mając przeszło 40 lat.
Jej córka Barbara urodziłaby się około 1512/1513 roku i miałaby dzieci też po czterdziestce. Najwcześniejsza data urodzin Macieja to 1553 rok.
Wydaje mi się, że autorzy herbarzy pomieszali pokolenia, a raczej zgubili jedno z nich.

Aleksandra Lubrańska, córka Wacława, miała z całą pewnością w 1480 roku męża Macieja Głowackiego. Jednym z jej dzieci mogła być córka imieniem Zofia, urodzona około 1495 roku.
Zofia Głowacka poślubiła około 1520 roku Mikołaja z Gajewnik herbu Doliwa i miała z nim córkę Barbarę, żonę Zbigniewa Pstrokońskiego w 1552 r.

„Barbara, urodzona z Zofii Głowackiej, żona Zbigniewa Pstrokońskiego 1552 r., matka biskupa kujawskiego (Kor.)”
- „Herbarz Polski” Adam Boniecki. genealogia Gajewnickich herbu Doliwa






Pozwalam sobie wprowadzić niewielkie poprawki w monografii Pstrokońskich herbu Poraj, opracowanej przez Aleksandra Włodarskiego:

„Zbigniew, syn Macieja i Tarnowskiej, na Pstrokoniach, Woźnikach, Kustrzycach, Ligocie i Tumisławicach, rotmistrz wojsk koronnych 1543 r., a nastepnie kasztelan konarsko-sieradzki, ożeniony z Barbarą z Gajewnik, h. Doliwa, córką Mikołaja i  Zofji Głowackiej   h. Prus I,  córki Aleksandry Lubrańskiej,  siostry stryjecznej  Jana Lubrańskiego, biskupa poznańskiego, założyciela akademji w Lubrańcu, i Mikołaja, wojewody kaliskiego, założyciela Ordynacji Lubranieckiej, miał synów: Macieja i Jana.”
- „Ród Poraitów Pstrokońskich comesów z Bużenina” zebrał i opracował Aleksander Włodarski, kustosz Archiwum Głównego, Warszawa 1928 r.




początek strony